Szumy uszne – Przyczyna powstawania, objawy i jak leczyć?
Pomimo braku źródła hałasu słyszysz szum w uszach gdy inni nic nie słyszą? Bardzo prawdopodobne, że cierpisz na szumy uszne, które są częstym problemem. Szacuje się, że na szumy uszne cierpi około 7 milionów osób w Polsce. W grupie wiekowej 65+, odsetek osób zmagających się z tym problemem przekracza 30 %.
Spis treści
Szumy uszne - objawy
Szumy w uszach są opisywane jako dzwonienie, ale mogą również brzmieć jak klikanie, syczenie, brzęczenie, dźwięk metalu itp. Mogą być ciche lub głośne, o wysokim lub niskim, stałym, bądź pulsacyjnym brzmieniu. Odczuwanie szumów usznych może dotyczyć obu uszu lub tylko jednego z nich. Nie ma jednoznacznej reguły co to są i jak występują szumy uszne, jest to całkowicie subiektywne uczucie pacjenta.
Szumy uszne - przyczyna
Wiele osób zastanawia się jaka jest przyczyna szumów usznych, ale szumy uszne to nie choroba. Stanowią za to objaw, że coś jest nie tak w układzie słuchowym, który obejmuje ucho, nerw słuchowy, który łączy ucho wewnętrzne z mózgiem, który przetwarza dźwięk. Przyczyną szumów usznych może stanowić woskowina, która blokuje kanał słuchowy. Może to być również wynikiem wielu poważniejszych schorzeń, takich jak:
- Guzy mózgu
- Zmiany hormonalne u kobiet
- Nieprawidłowości tarczycy
- Ubytek słuchu wywołany hałasem
- Infekcje ucha i zatok
- Choroby serca lub naczyń krwionośnych
- Choroba Ménière'a
Szum w uszach jest czasami pierwszą oznaką ubytku słuchu u osób starszych. Może to być również efekt uboczny leków. Wiadomo, że ponad 200 leków powoduje szum w uszach po rozpoczęciu lub zaprzestaniu ich przyjmowania.
Nawet przy wszystkich tych powiązanych stanach i przyczynach, niektórzy ludzie rozwijają szum w uszach bez wyraźnego powodu. W większości przypadków szum w uszach nie jest oznaką poważnego problemu zdrowotnego, chociaż jeśli jest głośny lub nie ustępuje staję się, dźwiękiem, którego nie da się tolerować. Dla niektórych szum w uszach może być źródłem prawdziwej udręki psychicznej i emocjonalnej.
Nawet przy wszystkich tych powiązanych stanach i przyczynach, niektórzy ludzie rozwijają szum w uszach bez wyraźnego powodu. W większości przypadków szum w uszach nie jest oznaką poważnego problemu zdrowotnego, chociaż jeśli jest głośny lub nie ustępuje staję się, dźwiękiem, którego nie da się tolerować. Dla niektórych szum w uszach może być źródłem prawdziwej udręki psychicznej i emocjonalnej.
Najczęstsze przyczyny szumów usznych.
U wielu osób szum w uszach jest spowodowany jednym z następujących czynników:
- Hałaśliwe otoczenie - pracownicy fabryki lub budowy, ekipy drogowe, a nawet muzycy i inne zawody, które na co dzień pracują w hałasie. U każdej z tych grup zawodowych mogą z czasem rozwinąć szum w uszach, gdy ciągła ekspozycja na hałas uszkadza małe czuciowe komórki rzęsate w uchu wewnętrznym, które pomagają przekazywać dźwięk do mózgu. Nazywa się to ubytkiem słuchu wywołanym hałasem.
- Ubytek słuchu. W uchu wewnętrznym znajdują się małe, delikatne komórki rzęsate (ślimak), które poruszają się, gdy ucho otrzymuje fale dźwiękowe. Ten ruch wyzwala sygnały elektryczne wzdłuż nerwu od ucha do mózgu (nerw słuchowy). Twój mózg interpretuje te sygnały jako dźwięk.
- Zakażenie ucha lub zablokowanie kanału słuchowego. Twoje kanały słuchowe mogą zostać zablokowane przez nagromadzenie płynu (infekcja ucha), woskowiny, brudu lub innych obcych materiałów. Blokada może zmienić ciśnienie w uchu, powodując szum w uszach.
- Uraz głowy lub szyi może wpływać na ucho wewnętrzne, nerwy słuchowe lub funkcje mózgu związane ze słuchem. Takie urazy zwykle powodują szum w uszach tylko w jednym uchu.
- Wiele leków może powodować lub pogarszać szum w uszach. Ogólnie rzecz biorąc, im wyższa dawka tych leków, tym gorszy staje się szum w uszach. Często niechciany hałas znika, gdy przestajesz używać tych leków. Przykładowe leki, które powodują szum w uszach, obejmują niesteroidowe leki przeciwzapalne i niektóre antybiotyki, leki przeciwnowotworowe, leki moczopędne, leki przeciwmalaryczne i leki przeciwdepresyjne.
Mniej powszechne przyczyny szumów usznych obejmują inne problemy z uchem, przewlekłe schorzenia oraz urazy lub stany, które wpływają na nerwy w uchu lub ośrodek słuchowy w mózgu.
- Choroba Meniere'a. Szum w uszach może być wczesnym wskaźnikiem choroby Meniere'a, zaburzenia ucha wewnętrznego, które może być spowodowane nieprawidłowym ciśnieniem płynu w uchu wewnętrznym.
- Dysfunkcja trąbki Eustachiusza. W tym stanie rurka w uchu łącząca ucho środkowe z górnym gardłem pozostaje cały czas rozszerzona, co może sprawić, że ucho będzie pełne.
- Zmiany kości ucha.Usztywnienie kości w uchu środkowym (otoskleroza) może wpływać na słuch i powodować szum w uszach. Ten stan, spowodowany nieprawidłowym wzrostem kości, ma tendencję do występowania w rodzinach.
- Mięśnie ucha wewnętrznegomogą się napinać (skurcz), co może powodować szumy uszne, utratę słuchu i uczucie pełności w uchu. Czasami dzieje się tak bez wytłumaczalnego powodu, ale może być również spowodowane chorobami neurologicznymi, w tym stwardnieniem rozsianym.
- Zaburzenia stawu skroniowo-żuchwowego. Problemy z stawem po obu stronach głowy przed uszami, gdzie dolna kość szczęki spotyka się z czaszką, mogą powodować szum w uszach.
- Nerwiak nerwu VIII jest nienowotworowym guzem, który rozwija się na nerwie czaszkowym, który biegnie od mózgu do ucha wewnętrznego i kontroluje równowagę i słuch. Inne guzy głowy, szyi lub mózgu mogą również powodować szumy uszne.
- Zaburzenia naczyń krwionośnych t.j: miażdżyca, wysokie ciśnienie krwi lub załamane lub zniekształcone naczynia krwionośne - mogą powodować przepływ krwi przez żyły i tętnice z większą siłą. Te zmiany przepływu krwi mogą powodować szumy uszne lub sprawiać, że szumy uszne są bardziej zauważalne.
- Inne choroby przewlekłe. Stany, w tym cukrzyca, problemy z tarczycą, migreny, niedokrwistość i zaburzenia autoimmunologiczne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów i toczeń, były związane z szumem w uszach.
Czynniki ryzyka powstania szumów usznych.
Każdy może doświadczyć szumu w uszach, ale te czynniki mogą zwiększyć ryzyko ich wystąpienia:
- Ekspozycja na hałas. Głośne dźwięki, takie jak te z ciężkiego sprzętu, pił łańcuchowych i broni palnej, są częstymi źródłami ubytku słuchu związanego z hałasem. Przenośne urządzenia muzyczne, takie jak odtwarzacze MP3, mogą również powodować utratę słuchu związaną z hałasem, jeśli są odtwarzane głośno przez długi czas. Ludzie, którzy pracują w hałaśliwym otoczeniu - tacy jak pracownicy fabryki i budowy, muzycy i żołnierze - są szczególnie zagrożeni.
- Wraz z wiekiem liczba funkcjonujących włókien nerwowych w uszach maleje, co może powodować problemy ze słuchem często związane z szumami usznymi.
- Mężczyźni częściej doświadczają szumów usznych.
- Używanie tytoniu i alkoholu. Palacze mają większe ryzyko rozwoju szumów usznych. Picie alkoholu zwiększa również ryzyko szumów usznych.
- Otyłość, problemy sercowo-naczyniowe, wysokie ciśnienie krwi i historia zapalenia stawów lub urazu głowy zwiększają ryzyko szumów usznych.
Czy szumy uszne mogą ustąpić?
W zależności od konkretnego przypadku szumy uszne mogą ustąpić i to pomimo długiego czasu utrzymywania się u pacjenta. W przypadku gdy czynnikiem powodującym szumy jest niedrożność kanału słuchowego – samo udrożnienie może doprowadzić do wyleczenia szumów usznych.
W wielu przypadkach szumy są zjawiskiem przejściowym, które samo zniknie i to pomimo braku interwencji lekarskiej. Ten wariant się sprawdza zwłaszcza w przypadku osób, które okresowo były narażone na głośne hałasy, jak na przykład: koncert muzyczny, czy zabawa weselna.
Nie zakładaj jednak, że narażenie na ekstremalne poziomy hałasu nie ma negatywnych konsekwencji. Z biegiem czasu i przy powtarzającym się narażeniu może dojść do trwałego uszkodzenia Twojego słuchu.
W wielu przypadkach szumy są zjawiskiem przejściowym, które samo zniknie i to pomimo braku interwencji lekarskiej. Ten wariant się sprawdza zwłaszcza w przypadku osób, które okresowo były narażone na głośne hałasy, jak na przykład: koncert muzyczny, czy zabawa weselna.
Nie zakładaj jednak, że narażenie na ekstremalne poziomy hałasu nie ma negatywnych konsekwencji. Z biegiem czasu i przy powtarzającym się narażeniu może dojść do trwałego uszkodzenia Twojego słuchu.
Kiedy udać się do lekarza?
Niektórzy ludzie nie przejmują się szumem w uszach. Dla innych ludzi szum w uszach zakłóca ich codzienne życie. Jeśli masz szum w uszach, który Ci przeszkadza, skontaktuj się z lekarzem. Umów się na wizytę u lekarza, jeśli:
- Szum w uszach rozwija się po infekcji górnych dróg oddechowych, takiej jak przeziębienie i nie znika w ciągu tygodnia.
- Masz ubytek słuchu lub zawroty głowy z szumem w uszach.
- Doświadczasz lęku lub obciążenia psychicznego przez szumy w uszach.
- Masz pulsacyjny szum w uszach. Pulsacyjny szum w uszach jest rzadkim rodzajem szumu w uszach, który brzmi jak rytmiczne pulsowanie w uchu, zwykle w czasie z biciem serca. Lekarz może być w stanie to usłyszeć, naciskając stetoskop na szyję lub umieszczając mały mikrofon wewnątrz kanału słuchowego. Ten rodzaj szumu w uszach jest najczęściej spowodowany problemami z przepływem krwi w głowie lub szyi. Pulsacyjny szum w uszach może być również spowodowany guzami mózgu lub nieprawidłowościami w strukturze mózgu.
Profilaktyka szumów usznych.
W wielu przypadkach szum w uszach jest wynikiem czegoś, czemu nie można zapobiec. Jednak niektóre środki ostrożności mogą pomóc w zapobieganiu niektórym rodzajom szumów usznych.
- Używaj ochronników słuchu. Z biegiem czasu ekspozycja na głośne dźwięki może uszkodzić nerwy w uszach, powodując utratę słuchu i szum w uszach. Spróbuj ograniczyć ekspozycję na głośne dźwięki.
- Zmniejsz głośność. Długotrwała ekspozycja na wzmocnioną muzykę bez ochrony uszu lub słuchanie muzyki z bardzo dużą głośnością przez słuchawki może powodować utratę słuchu i szumy uszne.
- Nie śpij w stoperach. Idealna izolacja od bodźców zewnętrznych wzmaga wsłuchiwanie się w odgłosy płynące z wewnątrz.
- Zadbaj o swoje zdrowie sercowo-naczyniowe. Regularne ćwiczenia, prawidłowe odżywianie i podejmowanie innych kroków w celu utrzymania zdrowych naczyń krwionośnych może pomóc w zapobieganiu szumom usznym związanym z otyłością i zaburzeniami naczyń krwionośnych.
- Ogranicz alkohol, kofeinę i nikotynę. Substancje te, zwłaszcza gdy są stosowane w nadmiarze, mogą wpływać na przepływ krwi i przyczyniać się do szumów usznych.
Jak leczyć szumy uszne?
Leczenie szumów usznych jest ściśle powiązane z przyczyną ich powstania. Dlatego, nie ma jednoznacznej odpowiedzi. To co warto zaznaczyć – leczenie szumów usznych nie zawsze jest możliwe. Czasem można jedynie zmniejszać skutki szumów usznych.
Za najskuteczniejszą metodę leczenia szumów usznych uznaje się opracowaną przez amerykańskiego audiologa Pawła Jasterboffa terapia TRT. Podstawą terapii jest założenie, że człowiek ma zdolność nieświadomej wstępnej selekcji dźwięków uznawanych za istotne i nieistotne, w taki sposób że do mózgu docierają wyłącznie te pierwsze. Terapia metodą TRT wykorzystuje specjalny generator szumów po to, by niejako nauczyć mózg pacjenta, że szum jest czymś obojętnym i jako taki nie powinien być uświadamiany, nawet jeśli fizycznie nadal występuje. W leczeniu szumów usznych tą metodą udział zazwyczaj biorą audiolog, protetyk słuchu a także psycholog.
Za najskuteczniejszą metodę leczenia szumów usznych uznaje się opracowaną przez amerykańskiego audiologa Pawła Jasterboffa terapia TRT. Podstawą terapii jest założenie, że człowiek ma zdolność nieświadomej wstępnej selekcji dźwięków uznawanych za istotne i nieistotne, w taki sposób że do mózgu docierają wyłącznie te pierwsze. Terapia metodą TRT wykorzystuje specjalny generator szumów po to, by niejako nauczyć mózg pacjenta, że szum jest czymś obojętnym i jako taki nie powinien być uświadamiany, nawet jeśli fizycznie nadal występuje. W leczeniu szumów usznych tą metodą udział zazwyczaj biorą audiolog, protetyk słuchu a także psycholog.