Badania przesiewowe słuchu u noworodków – o czym warto wiedzieć?
Rozwój cywilizacji spowodował, że rola słuchu znacznie się zwiększyła. Zapewnia nam bezpieczeństwo w środowisku zewnętrznym. Umożliwia kontakty z innymi ludźmi, identyfikuje nasze emocje, pozwala opanować mowę i język. W Polsce przesiewowe badanie słuchu u noworodków wykonuje się obowiązkowo od 2002 roku. Chociaż konieczność przeprowadzania takich badań w niektórych rodzicach budzi niepokój i wątpliwości, jest to działanie jak najbardziej wskazane. Co to są badania przesiewowe słuchu? Dlaczego są wykonywane? Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia niedosłuchu u noworodka? Na wszystkie pytania odpowiemy w poniższym artykule.
Spis treści
Co to jest badanie przesiewowe?
Badanie przesiewowe to zastosowanie odpowiedniego testu w danej grupie osób, który spośród badanych wychwyci osoby podejrzane o określoną chorobę lub nieprawidłowość. Badania przesiewowe mają za zadanie wykrycie patologii we wczesnym okresie, by móc ją wyleczyć lub zapobiec jej postępowi.
W przypadku badań przesiewowych słuchu, chodzi o możliwie jak najszybsze wykrycie nieprawidłowości w słuchu u noworodków.
W przypadku badań przesiewowych słuchu, chodzi o możliwie jak najszybsze wykrycie nieprawidłowości w słuchu u noworodków.
Dlaczego przeprowadzane są badania przesiewowe słuchu?
Celem badań przesiewowych słuchu jest wczesne wykrycie zaburzenia i skierowanie pacjenta na diagnostykę i terapię, ale przede wszystkim uwrażliwienie społeczeństwa na problemy związane ze słuchem.
Ubytek słuchu w okresie wczesnego dzieciństwa ma bardzo poważne konsekwencje i wpływa na całe życie dziecka. 1-2 dzieci na tysiąc rodzi się z uszkodzeniem głębokim i 1-2 z niedosłuchem mniejszego stopnia. Wrodzony niedosłuch występuje ok. 6 razy częściej niż hypotyreoza i ok. 15 razy częściej niż fenyloketonuria – schorzenia, które objęte są programem obowiązkowych powszechnych badań przesiewowych w Polsce.
Ubytek słuchu w okresie wczesnego dzieciństwa ma bardzo poważne konsekwencje i wpływa na całe życie dziecka. 1-2 dzieci na tysiąc rodzi się z uszkodzeniem głębokim i 1-2 z niedosłuchem mniejszego stopnia. Wrodzony niedosłuch występuje ok. 6 razy częściej niż hypotyreoza i ok. 15 razy częściej niż fenyloketonuria – schorzenia, które objęte są programem obowiązkowych powszechnych badań przesiewowych w Polsce.
Jakie badania przesiewowe słuchu są przeprowadzane u noworodków?
Pierwsze badanie jakie przeprowadza się u noworodka, w 2-3 dobie życia po urodzeniu, obejmuje tylko badanie Otoemisji akustycznej. Jeżeli jej wynik wskazuje na nieprawidłowości przeprowadzana jest dalsza diagnostyka.
Jeśli otoemisje nie zostały zarejestrowane, nie oznacza to jeszcze, że dziecko ma niedosłuch. Komórki słuchowe mogą być sprawne i odpowiadać na sygnały wysyłane przez otoemisje, ale nie można ich zarejestrować z powodu przeszkody w postaci mazi płodowej, czy nierozprężonych jeszcze ścian przewodu słuchowego.
Trudno je zarejestrować także wtedy, gdy dziecko jest niespokojne w czasie badania. W przypadku wątpliwego wyniku badania do książeczki zdrowia będzie wklejona żółta kartka, która jest sygnałem, że nie udało się zarejestrować prawidłowego wyniku badania.
Jeśli otoemisje nie zostały zarejestrowane, nie oznacza to jeszcze, że dziecko ma niedosłuch. Komórki słuchowe mogą być sprawne i odpowiadać na sygnały wysyłane przez otoemisje, ale nie można ich zarejestrować z powodu przeszkody w postaci mazi płodowej, czy nierozprężonych jeszcze ścian przewodu słuchowego.
Trudno je zarejestrować także wtedy, gdy dziecko jest niespokojne w czasie badania. W przypadku wątpliwego wyniku badania do książeczki zdrowia będzie wklejona żółta kartka, która jest sygnałem, że nie udało się zarejestrować prawidłowego wyniku badania.
Jaki jest podział przeprowadzania badań przesiewowych słuchu?
Badania przesiewowe u noworodków są podzielone na 3 etapy tzw. poziomy referencyjności.
1 poziom referencyjności:
1 poziom referencyjności:
- przeprowadzany w szpitalu po urodzeniu dziecka na oddziale noworodkowym,
- badane są wszystkie dzieci,
- przeprowadza się badanie otoemisji.
2 poziom referencyjności:
- diagnostyka przeprowadzana w ośrodkach laryngologiczno – audiologicznych,
- dzieci z grupy ryzyka + dzieci z błędnie wykonanym badaniem z 1 P.R,
- przeprowadzane są badania: otoemisji, tympanometrii, ABR i behawioralne
3 poziom referencyjności:
- przeprowadzane w ośrodkach audiologicznych
- dzieci z stwierdzonym niedosłuchem lub głuchotą
- przeprowadzane jest badanie ABR
- na tym etapie planowana jest rehabilitacja i protezowanie niedosłuchu
Co z badaniami przesiewowymi słuchu ma wspólnego WOŚP?
„Jesienią 2000 roku eksperci Orkiestry doszli do wniosku, że po ośmiu latach wyposażania oddziałów neonatologicznych w nowoczesny sprzęt medyczny do ratowania życia noworodków czas podjąć nowe wyzwanie – działania ukierunkowane na poprawę jakości życia najmłodszych pacjentów. Współpracujący od lat z Fundacją prof. dr hab.med. Jerzy Szczapa, Prezes Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego stwierdził, że najpilniejszym zadaniem do zrealizowania jest stworzenie możliwości wczesnego wykrywania wad słuchu i wzroku u noworodków poprzez badania przesiewowe prowadzone w oddziałach noworodkowych. IX Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, 13 stycznia 2001 roku, przebiegał więc pod hasłem ratowania wzroku i słuchu noworodków.
Zdecydowano, że Fundacja stworzy od podstaw polski Program powszechnych przesiewowych badań słuchu u noworodków, realizowany we wszystkich oddziałach noworodkowych w kraju.” Źródło: Oficjalna strona WOŚP: Badania słuchu – Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy
Zdecydowano, że Fundacja stworzy od podstaw polski Program powszechnych przesiewowych badań słuchu u noworodków, realizowany we wszystkich oddziałach noworodkowych w kraju.” Źródło: Oficjalna strona WOŚP: Badania słuchu – Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy
Dlaczego warto przebadać słuch u dziecka?
Problem badań przesiewowych: diagności dają rodzicom informacje, że jest problem z słuchem i co się powinno zrobić, ale nie można niczego nakazać. Jeżeli dziecko źle słyszy, to może z tego powodu mieć duże problemy w późniejszym życiu np. zaburzona mowa lub brak rozwoju mowy, nieskuteczna komunikacja z rodziną i rówieśnikami w szkole, opóźniony rozwój.
Badania dowodzą, że do źle słyszącego dziecka dociera dwa razy mniej treści. Jeżeli ubytek słuchu jest większy – dzieci z wadami słuchu osiągają trzykrotnie gorsze wyniki nauczania.
Prawidłowe słyszenie decyduje o możliwości opanowania mowy i języka. Długoletnie obserwacje, doprowadziły do wniosków, że im wcześniej (tzn. w pierwszym półroczu życia dziecka z ubytkiem słuchu) zastosuje się aparaty słuchowe i rozpocznie rehabilitację, tym lepsze są jej efekty w postaci opanowania mowy. Dlatego też przyjęto założenia, że niedosłuch należy wykryć i zdiagnozować w ciągu 6 miesięcy życia, aby móc dobrać i ustawić aparaty słuchowe oraz rozpocząć rehabilitację pod kierunkiem logopedy.
Badania dowodzą, że do źle słyszącego dziecka dociera dwa razy mniej treści. Jeżeli ubytek słuchu jest większy – dzieci z wadami słuchu osiągają trzykrotnie gorsze wyniki nauczania.
Prawidłowe słyszenie decyduje o możliwości opanowania mowy i języka. Długoletnie obserwacje, doprowadziły do wniosków, że im wcześniej (tzn. w pierwszym półroczu życia dziecka z ubytkiem słuchu) zastosuje się aparaty słuchowe i rozpocznie rehabilitację, tym lepsze są jej efekty w postaci opanowania mowy. Dlatego też przyjęto założenia, że niedosłuch należy wykryć i zdiagnozować w ciągu 6 miesięcy życia, aby móc dobrać i ustawić aparaty słuchowe oraz rozpocząć rehabilitację pod kierunkiem logopedy.
Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia niedosłuchu u noworodka?
We wszystkich niżej wymienionych przypadkach badanie przesiewowe słuchu jest konieczne. Odstąpienie od badań słuchu może przyczynić się do zbyt późnego wykrycia niedosłuchu, a co za tym idzie opóźnieniem rehabilitacji.
- noworodki z wagą urodzeniową poniżej 1500 g
- noworodki z nasiloną żółtaczką o wysokim poziomie bilirubiny
- dzieci z rodzin, w których występował niedosłuch
- noworodki u których wystąpiło niedotlenienie w czasie porodu
- niska punktacja APGAR
- wady wrodzone
- wcześniactwo – urodzenie przed 33 tygodniem ciąży
- leki ototoksyczne - stosowane przez matkę w czasie ciąży
- dzieci matek, które w pierwszych trzech miesiącach ciąży chorowały na wirusowe choroby zakaźne (różyczka, grypa lub toksoplazmoza, cytomegalia)
- noworodki u których zastosowano sztuczną wentylację, które przebywały w oddziale intensywnej opieki medycznej
- dzieci, które zachorowały na bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Inni czytali również
Share with friends
